Tác giả: Johann Strauss II.
Tác phẩm: Giọng xuân, Op. 410
Thời gian sáng tác: Năm 1882.
Độ dài: Khoảng 7-9 phút.
Vienna, điệu valse và gia đình Strauss là những cái tên không thể tách rời. Những điệu valse của Johann Strauss I (1804 – 1849) gợi lên không khí miền quê Vienna, những vườn bia và những Heurigen (tụ điểm phục vụ rượu vang đặc trưng kiểu Áo). Còn những điệu valse của Johann Strauss II (1825 – 1899) thời kỳ đầu có sinh khí nhịp nhàng tương tự với những giai điệu ngắn. Tuy nhiên, sau năm 1860 điều này đã thay đổi. Johann Strauss II đã truyền cho hình thức valse truyền thống một sinh khí mới và sự tinh tế mới, phản ánh vẻ tráng lệ và tinh thần hưởng lạc của hoàng gia Áo thế kỉ 19.
 Johann Strauss II đã kết hợp chiều hướng nhịp nhàng trong các tác phẩm của cha mình với tính chất trữ tình trong các tác phẩm của Joseph Lanner (1801-1843) đồng thời thay đổi cách nhấn nhịp. Sáng kiến dường như không giới hạn về mặt giai điệu của Strauss II đã thúc đẩy ông soạn ra những giai điệu không bị rơi vào hình mẫu nhịp 4, 8 hay 16 truyền thống của những điệu valse trước đó. Cách hòa âm dàn nhạc của Johann Strauss II thường gây ấn tượng mạnh, đặc biệt là trong đoạn introduction của tác phẩm, trong khi hòa âm của những đoạn valse gần đạt tới một sự trong sáng kiểu Mozart.
 Frühlingsstimmen (Giọng Xuân) Op. 410 soạn cho giọng hát solo cùng dàn nhạc, là một trong số những điệu valse nổi tiếng nhất của Johann Strauss II, người được mệnh danh là “Ông vua của điệu valse”. Ông soạn tác phẩm này vào năm 1882, cùng thời gian soạn vở operetta Eine Nacht in Venedig (Một đêm ở Venice). Richard Genée (1823-1895), tác giả libretto vở operetta Die Fledermaus (Con dơi) của Johann Strauss II, cũng đồng thời là tác giả phần lời của bản valse này.
Frühlingsstimmen
Richard Genée
Die Lerche in blaue Höh entschwebt,
der Tauwind weht so lau;
sein wonniger milder Hauch belebt
und küßt das Feld, die Au.
Der Frühling in holder Pracht erwacht,
ah alle Pein zu End mag sein,
alles Leid, entflohn ist es weit!
Schmerz wird milder, frohe Bilder,
Glaub an Glück kehrt zuruck;
Sonnenschein, ah dringt nun ein,
ah, alles lacht, ach, ach, erwacht!
Da strömt auch der Liederquell,
der zu lang schon schien zu schweigen;
klingen hört dort wieder rein und hell
süße Stimmen aus den Zweigen!
Ah leis’ läßt die Nachtigall
schon die ersten Töne horen,
um die Kön’gin nicht zu stören,
schweigt, ihr Sänger all!
Voller schon klingt bald ihr süßer Ton.
Ach ja bald, ah, ah ja bald!
Ah, ah, ah, ah!
0 Sang der Nachtigall, holder Klang, ah ja!
Liebe durchglüht, ah, ah , ah,
tönet das Lied, ah und der Laut,
süß und traut, scheint auch Klagen zu tragen,
ah ah wiegt das Herz in süße Traumerein,
ah, ah, ah, ah, leise ein!
Sehnsucht und Lust
ah ah ah wohnt in der Brust,
ah, wenn ihr Sang lockt so bang,
funkelnd feme wie Sterne,
ah ah zauberschimmernd wie des Mondes Strahl,
ah ah ah ah wallt durchs Tal!
Kaum will entschwinden die Nacht,
Lerchensang frisch erwacht,
ah, Licht kommt sie kunden,
Schatten entschwinden! ah!
Ah des Frühlings Stimmen klingen traut,
ah ja, ah ja ah o süßer Laut,
ah ah ah ah ach ja!
Giọng Xuân
Sơn ca vút lên trời,
Gió dịu dàng đang thổi;
Chim khiến đồng hồi tỉnh
Bằng nụ hôn êm đềm.
Mọi cánh bay xuân tràn,
Qua rồi bao gian khó
Nhẹ đi nỗi buồn khổ,
Những mong ngóng tốt lành
Tin hạnh phúc trở về;
Nắng sưởi cho ta ấm,
Tất thảy cười và thức giấc!
Khơi nguồn những bài ca,
Đã im lặng quá lâu;
Từ rặng cây vang tiếng
Ngọt ngào và êm ái!
Sơn ca buông dịu dàng
Dòng nốt nhạc ban đầu,
Đừng làm phiền nữ chúa;
Hỡi mọi ca sĩ khác!
Mau hòa tiếng hùng hồn.
Cùng giọng nàng ngọt ngào!
Ôi khúc hát sơn ca!
Sổi nổi bởi tình yêu,
Ngọt ngào và ấm áp,
Có cả nốt ai oán
Làm rung động cõi lòng
Về giấc mơ êm đềm!
Mong chờ và ước vọng
Trong tim ta trú ngụ.
Nếu bài ca gợi lại
Từ lấp lánh sao xa
Trong ánh trăng lung linh
Bồng bềnh trên thung lũng!
Đêm ngập ngừng tan biến,
Sơn ca bắt đầu ca
Bóng tối sắp lùi xa!
Những giọng hót mùa xuân
Nghe ngọt như tổ ấm,
Ngọt ngào, ngọt ngào sao!
 Có một điều độc đáo trong Frühlingsstimmen là tác giả đã đã giao phó vai trò thể hiện giai điệu cho giọng hát chứ không phải cho violin, cụ thể là dành cho giọng nữ cao màu sắc (coloratura soprano) của Bianca Bianchi. Bianca Bianchi lúc đó là một ca sĩ nổi tiếng, thành viên của Nhà hát opera hoàng gia Vienna. Johann Strauss II rất hứng thú với việc soạn một tác phẩm mới dành cho người ca sĩ được tôn vinh và kết quả là điệu valse ngợi ca mùa xuân này đã ra đời.
Frühlingsstimmen, qua giọng hát củaBianca Bianchi ra mắt lần đầu tại Nhà hát opera hoàng gia Vienna vào tháng 3 năm 1883 trong một buổi biểu diễn từ thiện lớn. Tuy nhiên Frühlingsstimmenkhông được yêu thích ngay ở lần đầu công diễn này. Khi Johann Strauss II đem phiên bản cho dàn nhạc đến nước Nga trong chuyến lưu diễn vào năm 1866, tác phẩm đã thu được thành công lớn. Frühlingsstimmencũng được đón nhận nhiệt thành ở nước Ý trước khi trở về làm say mê lòng người Vienna với nhiều phiên bản chuyển soạn khác. Về sau Johann Strauss II cũng chuyển soạn Frühlingsstimmencho đàn piano, ở hình thức này sự nổi tiếng của tác phẩm cũng vượt ra ngoài phạm vi Vienna.
 Vào ngày 1 tháng 1 năm 1987, Frühlingsstimmenđược trình diễn tại Chương trình hòa nhạc cổ điển mừng năm mới của Dàn nhạc giao hưởng Vienna. Đây cũng là năm đầu tiên mà dàn nhạc này quyết định chọn theo từng năm những nhạc trưởng và các soloist danh tiếng thế giới để cùng biểu diễn trong chương trình hòa nhạc truyền thống của mình. Đây cũng là lần duy nhất mà nhạc trưởng vĩ đại người Đức Herbert von Karajan (ở tuổi 79) chỉ huy một buổi hòa nhạc thường niên được truyền hình trực tiếp ra quốc tế và cũng là lần đầu tiên một ca sĩ được mời tham gia vào sự kiện quan trọng này.
 Lần đó, Karajan đã mời ca sĩ danh tiếng người Mỹ Kathleen Battle hát Frühlingsstimmen. Giọng hát của Battle thuộc loại nữ cao trữ tình màu sắc (lirico coloratura soprano). Kiểu giọng hát này có âm vực rộng hơn so với nữ cao bình thường (hơn 2 quãng 8) đặc biệt về âm khu cao, âm sắc nghe giống tiếng sáo. Khả năng luyến láy các note ở âm vực cao của kiểu giọng hát này rất tốt. Và Kathleen Battle, người từng được Tạp chí Time cho là “giọng nữ cao trữ tình màu sắc tuyệt vời nhất thế giới” đã thể hiện Frühlingsstimmenthật hoàn mỹ.
 Với nhiều người yêu nhạc, thật tuyệt vời khi trong không khí rạo rực của mùa xuân được nghe lại bản thu âm kinh điển Frühlingsstimmendo “một sự kết hợp được tạo ra trên thiên đường” thể hiện. Sự kết hợp huyền thoại giữa Herbert von KarajanKathleen Battle và Dàn nhạc giao hưởng Vienna đã để lại một “giọng xuân mãi mãi xuân” qua nhiều năm tháng.
Ngọc Anh tổng hợp và dịch thơ